پرسش :

چه نوع شفاعنی از منظر قرآن کریم، شفاعت باطل محسوب می شود؟


پاسخ :
در آیه 61 سوره عنکبوت؛ به مسأله «خلقت آسمان و زمین» اشاره کرده، و از اعتقادات باطنى آنها کمک گرفته، مى گوید: (اگر از آنها سؤال کنى چه کسى آسمانها و زمین را آفریده؟ و چه کسى خورشید و ماه را مسخر فرمان خویش در طریق منافع بندگان کرده؟ همه یک زبان، پاسخ مى گویند: اللّه) «وَ لَئِنْ سَأَلْتَهُمْ مَنْ خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ وَ سَخَّرَ الشَّمْسَ وَ الْقَمَرَ لَیَقُولُنَّ اللّهُ».

زیرا مسلّم است، نه بت پرستان و نه غیر آنها، هیچ کس نمى گوید: خالق زمین و آسمان و تسخیر کننده خورشید و ماه، یک مشت سنگ و چوبى است که به دست انسان ساخته و پرداخته شده است. بت پرستان در «توحید خالق» شک نداشتند، آنها در عبادت مشرک بودند. زیرا مسلّم است، نه بت پرستان و نه غیر آنها، هیچ کس نمى گوید: خالق زمین و آسمان و تسخیر کننده خورشید و ماه، یک مشت سنگ و چوب است که به دست انسان ساخته و پرداخته شده است.

آنها مى گفتند: ما بت ها را براى این مى پرستیم که واسطه میان ما و خدا شوند، چنان که در آیه 18 سوره «یونس» مى خوانیم: «وَ یَقُولُونَ هؤلاءِ شُفَعاءُنا عِنْدَاللهِ».

ما لایق این نیستیم که مستقیماً با خدا ارتباط گیریم، باید از طریق بتها رابطه خود را برقرار کنیم: «ما نَعْبُدُهُمْ إلاّ لِیُقَرِّبونا إلَى الله زُلْفى»؛ (ما آنها را پرستش نمى کنیم، مگر به این جهت که مقام ما را به خدا نزدیک کنند).(1)

غافل از این که، هیچ فاصله اى میان خالق و خلق وجود ندارد، و او به ما از رگ گردن نزدیک تر است، به علاوه، اگر انسان که گل سرسبد موجودات است، نتواند با خدا رابطه برقرار سازد، چه چیزى مى تواند واسطه او شود؟

پی نوشت:
(1). سوره زمر، آیه 3.
 
منبع: تفسیر نمونه، آیت الله العظمی مکارم شیرازی دام ظله، دار الکتب الإسلامیه، تهران، 1385، چاپ بیست و پنجم، ج 16، ص 354.